آیین چهارشنبه سوری ، رسومات زیبای ایرانیان - وبلاگ چاپارها

به گزارش وبلاگ چاپارها، چهارشنبه سوری یکی از آیین ها و سنن ایران باستان است که در آخرین چهارشنبه سال جشن گرفته می شود. آفتاب سه شنبه که غروب کرد جشن چهارشنبه سوری با انجام یک سری آیین ها و برنامه ها شروع می شود. ایرانیان باستان با جشن گرفتن، آتش افروختن و پریدن از روی آتش به استقبال عید نوروز می فرایند.

آنها بر این عقیده بودند که این رسوم باعث فراری دادن ارواح پلید و دفع هرگونه شر و بلا می شوند و شادی، تندرستی و رزق را برای کل سال تازه به همراه می آورند. البته این جشن باستانی دستخوش تحریف ها و تغییراتی شد که با هدف برگزاری این جشن در تضاد هستند. در ادامه این مطلب با رسوم دقیق این آیین باستانی آشنا خواهیم شد که به احتمال زیاد کمتر در خصوص آنها گفته شده است؛ پس تا سرانجام با ما همراه باشید.

• بوته افروزی

چهارشنبه سوری را همه با همین آیین می شناسند. آیین دقیق بوته افروزی به این صورت است که بوته های خار و گزنه قبل از غروب آفتاب آخرین سه شنبه جمع آوری و به صورت هفت کپه با فاصله از هم در حیاط، پشت بام یا فضای خالی قرار داده می شوند.

وقتی آفتاب سه شنبه غروب کرد همه دوستان و آشنایان دور هم جمع می شوند و کپه ها را روشن می نمایند و به ترتیب از روی هفت کپه آتش می پرند و اشعاری از قبیل زردی من از تو/ سرخی تو از من را بلند می خوانند. باستانیان بر این عقیده بودند که با پریدن از روی آتش زردی و نحسی آنها به آتش و سرخی آتش به آنها منتقل می گردد. بعد از سرانجام آیین، خاکستر آتش را جمع و به آب روان می ریزند.

• آیین کوزه شکنی

بعد از انجام آیین آتش افروزی و پریدن از روی آتش، مقداری نمک به نشانه چشم شوری، مقداری زغال به نشانه سیاه بختی و یک سکه به نشانه تنگدستی را درون یک کوزه سفالی قرار می دهند و هرکدام از اعضای خانه کوزه را دور سر خود می چرخاند. نفر آخر بعد از چرخاندن کوزه آن را از بالای پشت بام خانه به کوچه پرتاب می نماید تا بشکند . آنها با این کار فقر، شوربختی و شورچشمی را به بیرون از خانه پرت می نمایند.

• آیین فال گوش نشینی

یکی از سنن چهارشنبه سوری، سنت جالبی به نام فال گوش نشینی است که دختران و زنانی که حاجتی در دل دارند انجام می دهند. آنها قبل از آتش افروزی نیت می نمایند و از خانه خارج شده، در یک جایی که مردم از هرسو تردد می نمایند، می ایستند و به حرف های رهگذران تفال می زنند. اگر رهگذران با عبور از کنار آنها حرف های خوب و امیدبخش بزنند این یعنی اینکه آنها در سال تازه به آرزوهایشان می رسند. در غیر این صورت باید قید حاجتشان را بزنند.

• آیین قاشق زنی

در این آیین دختران و زنانی که حاجت دارند یک قاشق و یک کاسه مسی را برداشته و در برابر هفت خانه در حالیکه با قاشق به کاسه می زنند می ایستند. اهل خانه می دانند زنان قاشق زن حاجت دارند در کاسه آنها چیزی می گذارند (شیرینی، برنج، مقداری پول، یا هرچیزی). اگر زنان قاشق زن در سرانجام قاشق زنی چیزی در کاسه خود به دست نیاورند، به این معناست که قرار است در سال تازه به مراد دل و حاجتشان نرسند.

• آیین آش پزی چهارشنبه سوری

اگر خانواده ای بیماری در خانه داشته باشد، برای بهبودی وی نذر نموده و آش ابودردا یا آش بیمار می پزند که مقداری از آن را به بیمار می دهند و بقیه را بین در و همسایه پخش می نمایند.

• آیین تقسیم کردن آجیل چهارشنبه سوری

این آیین که امروزه فقط جنبه تنقلات چهارشنبه سوری را دارد قبلاً طور دیگری بود. آن موقع افراد حاجت مند نذری می کردند و در چهارشنبه آخر سال آجیل هفت مغز را رو به قبله می خریدند، بین دوست و آشنا تقسیم و قصه مخصوص آجیل یا همان خارکن را نقل می کردند.

جمع بندی

متاسفانه امروزه به جای برآوردن این سنن زیبا که همه نماد آرامش، صلح، خیر و برکت هستند مردم به ترقه بازی و استفاده از مواد منفجره رو آورده اند که با مفهوم چهارشنبه سوری کاملا در تضاد است. توپ مروارید، قلیاسودن، آب پاشی، بخت گشایی دختران نیز سننی هستند که زمانی انجام آنها در چهارشنبه سوری مرسوم بود. امید می رود که مردم این زمان به جای انجام کارهای خطرناک مثل ترقه بازی و استفاده از مواد محترقه به این سنن زیبا رو بیاورند و چهارشنبه سوری را به خاطره ای زیبا، نه وحشتناک تبدیل نمایند.

شب چله | اولین سفره شب یلدا را چه کسی چید؟

سفر در نوروز 1400

تاریخچه نوروز